NASA, Perseverance uzay aracının keşiflerini duyurduğu bir etkinlikte bir kayada organik maddeye rastladıklarını açıkladı. Söz konusu örnek, NASA’nın meşhur Jezero Krateri’ndeki bir kayadan çıkarıldı.
30 Temmuz 2020’de uzaya fırlatılan ve geçtiğimiz yılın şubat ayında Mars’a iniş yapan Perseverance uzay aracı, şimdiye kadar birçok önemli gelişmeye ve keşfe imza attı. NASA’nın Mars’ta ilk kez helikopter uçurduğu bu görev, bugün Mars’ta yaşamın oluşma olasılığına dair çok önemli bir ipucuna ulaştı.
NASA, düzenlediği bir konferansta Perseverance görevinin önemli başlıklarını tartıştı ve ilk kez Mars’ta yaşamla bağdaştırılabilecek organik moleküller bulunduğunu duyurdu. Söz konusu organik yapıya Mars’ın 45 kilometre genişliğindeki Jezero Krateri’nin bir deltasında alınan örnek parçasında rastlandı. 3,5 milyar yıl önce oluştuğu tahmin edilen bu deltanın Mars nehri ve gölünün birleşmesi ile oluştuğu belirtiliyor.
Jezero, büyük bir keşfe imza attı:
Uzay aracı, şu anda deltanın, bir zamanlar sulak olan yapıya çeşitli büyüklükteki parçacıkların yerleşmesi ile meydana gelen tortul kayalarını araştırıyordu. Yapılan ilk araştırma sırasında araç, kraterin tabanından örnek aldı ve yerin derinliklerindeki magmadan ya da yüzeydeki volkanik aktivite sırasında oluşan magmatik kaya buldu. Ancak alandaki bir başka kazı, yaşama dair işaretler barındırıyordu.
Oldukça zengin ve çeşitli yapılarda kayalar barındırdığı belirtilen bu alanda uzay aracı, Jezero Krateri’nden uzakta oluşan, kratere özgü taneleri ve kaya parçalarını barındıran bir kumtaşı buldu. Bunun da yanında, organik moleküller içeren bir çamurtaşının da bulunduğu açıkladı. Organik yaşam düşüncelerini ateşleyen bu taşa ‘Wildcat Ridge’ ismi verildi.
NASA, taşın tahminen milyarlarca yıl öncesinde çamur ve ince kumun buharlaşan bir tuzlu su gölüne yerleşmesi sonucu oluştuğunu açıkladı. Taşın yaklaşık 1 metre genişliğinde olduğu da belirtti. Perseverance uzay aracı, 20 Temmuz tarihinde taşın yüzey kısmından örnek aldı. Bu örnekler, uzay aracı bünyesindeki ‘Yaşanabilir Ortamları Organikler ve Kimyasallar için Tarama (SHERLOC)’ isimli araç tarafından incelendi.
SHERLOC ile yapılan incelemeler sonucunda örneklerin, sülfat minerallerininkilerle ilişkili olan bir organik molekül çeşidine sahip olduğunu gösterdi. NASA, bu kaya katmanlarında yer alan sülfat minerallerinin oluştukları sulu ortamlar hakkında önemli bilgiler sunabileceğini açıkladı. Ancak bu konuda önümüzde büyük bir engelin olduğu da belirtti.
Açıklama esnasında Twitter’dan gelen soruları cevapladı. “Perseverance, elde edilen örnekleri Dünya’ya getirilmeden yaşam belirtilerini tespit edebilir mi?” sorusuna cevap veren Proje Bilim İnsanı Ken Farley, “Başka bir gezegende yaşam ispatı yükü son derece ağır.” Diyerek numunelerin Dünya’ya getirilmesi gerektiğini söyledi. Ayrıca yaşamın kesin olarak tespit edilemeyeceğini, fakat potansiyel keşifler yapılabileceğini de belirtti.
